Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΤORO ΚΑΙ ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ

Δ. ΔHMHTPAKOΣ

Υπάρχει η κλασική  ταινία The Harder they Fall  στο είδος film noir, με τον Rod Steiger και τον Humphrey Bogart . Ο Rod Steiger είναι ένας απατεώνας που προωθεί έναν αφελή πυγμάχο από τη Βραζιλία, ο οποίος είναι πληθωρικός, αλλά χωρίς πραγματική δύναμη. Τον ονομάζει Τόρο – ταύρο. Ο απατεώνας του βάζει στο μυαλό ότι είναι αήττητος. Και με διάφορους στημένους αγώνες τον κάνει να κερδίζει επανειλημμένα . Ο Τόρο πραγματικά πιστεύει – και μαζί του και πολλοί άλλοι – ότι διαθέτει τεράστια δύναμη. Κάποια στιγμή, όμως, όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι, ο Rod Steiger αδυνατεί να στήσει τον τελικό αγώνα. Ο Τόρο είναι έτοιμος να θυσιαστεί. Ο φίλος του δημοσιογράφος προσπαθεί να τον σώσει, να τον πείσει ότι θα φάει τα μούτρα του. Ο Τόρο δεν πείθεται. Πιστεύει στο μύθο που δημιουργήθηκε. Διότι είναι αλαζονικός, αγράμματος και ευκολόπιστος. Ο απατεώνας, βέβαια, φροντίζει να στοιχηματίσει κρυφά, αρκετά μεγάλα ποσά εναντίον του προστατευομένου του.

Το τέλος της ιστορίας μπορεί να το δει κανείς εδώ

Η Ελλάδα οδηγήθηκε επί τριάντα και πλέον χρόνια στη θέση του Τόρο. Ο απατεώνας δημαγωγός άντλησε απίθανους πόρους και άσκησε ασύστολα εξουσία κολακεύοντας τον ευκολόπιστο λαό, μοιράζοντας δανεικά και πείθοντάς τον ότι είναι καμωμένος για να είναι ευτυχής, σπάταλος και παρασιτόβιος, και οι άλλοι μπορούν και πρέπει να τον χρηματοδοτούν διότι χορεύει ωραίο ζεϊμπέκικο. Με μπλόφα, με θράσος κουραδόμαγκα της γειτονιάς, με τεχνάσματα και πλαστά στοιχεία, ο Έλληνας Τόρο, εθίστηκε στην ιδιότυπη χλιδή που του προσέφερε η νοοτροπία της μεταπολίτευσης,  η οποία απέκτησε ιδεολογικό υπόβαθρο μέσα από ένα δύσπεπτο μίγμα εθνικού τσαμπουκά, και σοσιαλιστικής μεγαλοστομίας.

Και η φόρμουλα ήταν τόσο πειστική, τόσο ταιριαστή στην κουλτούρα που απέκτησε ο νεοέλληνας τα τελευταία 40 χρόνια (εφόσον προσθέσουμε και τα επτά δοξασμένα χρόνια της δικτατορίας), ώστε η εναλλαγή στην εξουσία να μην επηρεάζει την ισχύ της.  ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ακολούθησαν σταθερά αυτή τη γραμμή πλεύσης. Λέγεται, μάλιστα ότι ο τελευταίος πρωθυπουργός της ΝΔ θαύμαζε το «μοντέλο» ηγεσίας που αποτελούσε ο Έλληνας ηγέτης στο ρόλο του Rod Steiger.

Αυτά ίσχυσαν while the going was good.  Κάποια στιγμή, όμως, η φούσκα έσκασε,όπως ήταν επόμενο, και όπως επί σειρά ετών προειδοποιούσε ως Κασσάνδρα ο πολιτικός που δεν χάιδευε αφτιά και που  όλοι θεωρούσαν  ως εκ τούτου ότι ήταν γκαντέμης και γρουσούζης και άκαρδος («νεοφιλελεύθερος»).  Ο Έλληνας Τόρο σάστισε ανακαλύπτοντας ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει όπως παλιά. Άστραψε, βρόντησε, μούντζωσε, ψήφισε, τιμώρησε αυτούς που του στέρησαν αυτό που είχε συνηθίσει να θεωρεί οφειλόμενο στον ίδιο. Γυρεύει να πληρωθεί, αλλά να μην ξεπληρώσει, αλλά να «αναδιαπραγματευθεί» το χρέος του. Κανείς δεν εξήγησε στον Τόρο (ούτε οι «μνημονιακοί» «αντιμνημονιακοί») ότι δεν μπορείς να διαπραγματευθείς –ή να αναδιαπραγματευθείς – αν δεν έχεις κάτι να δώσεις για να δεχθεί ο άλλος να δώσει κι αυτός. Πιστεύει ακόμα, διότι ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ μέσα του η κουλτούρα του «ακινδύνως ανδραγαθίζεσθαι», ότι μπορεί να πουλάει τσαμπουκά στους δανειστές του. Ο Τόρο πιστεύει ακράδαντα ότι όλα τα δεινά του οφείλονται στο ότι οι υποχωρητικές και παλαιοκομματικές κυβερνήσεις μέχρι τώρα μας έφεραν ως εδώ με την υποχωρητικότητα που έδειξαν στους ξένους. Το θέμα είναι να είσαι ανυποχώρητος. (Να μην πέφτει η πέτρα στο αβγό, αλλά το αβγό στην πέτρα).

Το κοινό που έχουν τα αριστερά και δεξιά κόμματα που ψήφισε ο κόσμος στις τελευταίες εκλογές είναι ακριβώς αυτή η αυτοπεποίθηση του Τόρο βασισμένη σε μια ευκολοχώνευτη συλλογική αυταπάτη, την οποία εξέθρεψαν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας επί μισό αιώνα, σχεδόν. Και αυτή αυταπάτη έχει εισχωρήσει βαθιά μέσα στην κουλτούρα μας. Δεν εξαλείφεται εύκολα μια τέτοια κουλτούρα.

Υ.Γ. Στο φιλμ, τελικά ο Τόρο επιβιώνει.